Το λεξικό "Μαθηματική ορολογία"


Το λεξικό "Μαθηματική ορολογία"

Περιήγηση στο γλωσσάριο χρησιμοποιώντας αυτό το ευρετήριο

Ειδικά | Α | Β | Γ | Δ | Ε | Ζ | Η | Θ | Ι | Κ | Λ | Μ | Ν | Ξ | Ο | Π | Ρ | Σ | Τ | Υ | Φ | Χ | Ψ | Ω | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z | 0 | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | ΟΛΑ

Σελίδα: (Προηγούμενο)   1  2  3  (Επόμενο)
  ΟΛΑ

Δ

Δύναμη

Δυνάμεις ρητών αριθμών με φυσικό εκθέτη

δύναμη

 

 

 

  •  Για ν = 1, γράφουμε α0 = 1
  • Για ν = 1, γράφουμε α1 = α
  • Η δύναμη αν διαβάζεται και νιοστή δύναμη του α.
  • Η δύναμη α2 λέγεται και τετράγωνο του α ή α στο τετράγωνο.
  • Η δύναμη α3 λέγεται κύβος του α ή α στον κύβο.
Πρόσημο δύναμης
  • Δύναμη με βάση θετικό αριθμό είναι θετικός αριθμός.  Αν α > 0, τότε αν > 0,  (+2)= +23
  • Δύναμη με βάση αρνητικό αριθμό και εκθέτη άρτιο είναι θετικός αριθμόςΑν α < 0 και ν άρτιος, τότε αν> 0,  (-2)= +24
  • Δύναμη με βάση αρνητικό αριθμό και εκθέτη περιττό είναι αρνητικός αριθμόςΑν α < 0 και ν περιττός, τότε αν< 0,  (-2)= -23

Δυνάμεις ρητών αριθμών με ακέραιο εκθέτη

  • Η δύναμη κάθε αριθμού, διάφορου του μηδενός, με εκθέτη αρνητικό είναι ίση με δύναμη μου έχει βάση τον αντίστροφο αριθμό  με αντίθετο εκθέτη.  

$$\left( \frac{ \alpha }{ \beta } \right)^{-\ ν}$$=$$\left( \frac{ \beta }{ \alpha } \right)^{\ ν}$$ , $$\left( \frac{ 2 }{ 3 } \right)^{-\ 5}$$=$$\left( \frac{ 3 }{ 2 } \right)^{\ 5}$$

 

Ιδιότητες δυνάμεων
  • Για να πολλαπλασιάσουμε δυνάμεις με την ίδια βάση, αφήνουμε την ίδια βάση και βάζουμε εκθέτη το άθροισμα των εκθετών. αμ · αν = αμ+ν

 3· 33 = 35,   32 · 3- 3 = 3- 1 = $$ \frac{1}{3} $$

  • Για να διαιρέσουμε δυνάμεις με την ίδια βάση, αφήνουμε την ίδια βάση και βάζουμε εκθέτη τη διαφορά του εκθέτη του διαιρέτη από τον εκθέτη του διαιρετέου. αμ : αν = αμ - ν 

3: 33 = 3-1 = $$ \frac{1}{3} $$,   32 : 3- 3 = 32 - (-3) = 35

  • Για να υψώσουμε ένα γινόμενο σε εκθέτη, υψώνουμε κάθε παράγοντα του γινομένου στον εκθέτη αυτό. (α · β)μ =  αμ · βμ

(2 · 3)=  25 · 35,  25 · 3(2 · 3)5 = 65

  • Για να υψώσουμε ένα πηλίκο σε έναν εκθέτη, υψώνουμε καθένα από τους όρους του πηλίκου στον εκθέτη αυτό. $$\left( \frac{ \alpha }{ \beta } \right)^{ \nu }$$ = $$ \frac{ \alpha ^{ \nu }}{ \beta ^{ \nu }} $$

$$ \frac{4}{25} = \frac{2^{2}}{5^{2}} =\left( \frac{2}{5} \right)^{2}$$

  • Για να υψώσουμε μία δύναμη σε έναν εκθέτη, υψώνουμε τη βάση της δύναμης στο γινόμενο των εκθετών. $$\left( \alpha ^{ \mu }\right)^{ \nu }= \alpha ^{ \mu \cdot \nu }$$

$$4^{3}=\left(2^{2}\right)^{3}=2^{6}$$


Ε

Ε.Κ.Π.

Ε.Κ.Π. ακεραίων αλγεβρικών παραστάσεων

Ελάχιστο Κοινό Πολλαπλάσιο (Ε.Κ.Π.) δύο ή περισσοτέρων ακέραιων αλγεβρικών παραστάσεων που έχουν αναλυθεί σε γινόμενο πρώτων παραγόντων ονομάζεται, το γινόμενο των κοινών και μη κοινών παραγόντων τους με εκθέτη καθενός το μεγαλύτερο από τους εκθέτες του.

Παράδειγμα

Ε.Κ.Π. (6(x2 - y2),  4(x2 - 2χy + y2),  12(x - y)3} = ?

Αναλύουμε τις παραστάσεις και τους συντελεστές τους σε γινόμενα πρώτων παραγόντων: 

$$6\left( {{x^2} - {y^2}} \right) = 2 \cdot 3(x - y)(x + y)$$

$$12{(x - y)^3} = {2^2} \cdot 3{(x - y)^3}$$

$$4({x^2} - 2xy + {y^2}) = {2^2}{(x - y)^2}$$

$${\rm E}.{\rm K}.\Pi .\left( {2 \cdot 3(x - y)(x + y){{,2}^2}{{(x - y)}^2},\,\,{2^2} \cdot 3{{(x - y)}^3}} \right) = {2^2} \cdot 3(x + y){(x - y)^3} = 12(x + y){(x - y)^3}$$

 


Εξίσωση

Ονομάζουμε εξίσωση την ισότητα δύο αλγεβρικών παραστάσεων που περιέχουν τουλάχιστον μια μεταβλητή που ονομάζεται άγνωστος.
π.χ. εξίσωση είναι η παράσταση 2x2+5x-3=8(x3+2)

  • Η αλγεβρική παράσταση αριστερά ή δεξιά του ίσον λέγεται μέλος της εξίσωσης.
  • Οι όροι που περιέχουν μεταβλητή λέγονται άγνωστοι όροι (2x2, 5x, x3), ενώ οι άλλοι λέγονται γνωστοί όροι.
  • Λύση ή ρίζα της εξίσωσης είναι η τιμή του αγνώστου που επαληθεύει την ισότητα.
  • Η διαδικασία αναζήτησης της λύσης της εξίσωσης θα λέγεται επίλυση της εξίσωσης.
Εξίσωση πρώτου βαθμού

Έχει τη μορφή $$\beta x + \gamma  = 0$$.

 

Αν $$\beta  \ne 0$$, τότε; η εξίσωση $$\beta x + \gamma  = 0$$ έχει μοναδική λύση την $$x =  - \frac{\gamma }{\beta }$$.
Αν $$\beta  = 0$$, τότε η εξίσωση $$\beta x + \gamma  = 0$$ γράφεται $$0x =  - \gamma $$ και

  • αν $$\gamma  \ne 0$$ δεν έχει λύση (αδύνατη) 0x=γ, ενώ 
  • αν $$\gamma  = 0$$, κάθε αριθμός είναι λύση της (ταυτότητα ή αόριστη). 0x=0 

 Δες σε παράδειγμα τον αλγόριθμο επίλυσης εξίσωσης πρώτου βαθμού ... εδώ.

Δες σε παράδειγμα τη διαδικασία επίλυσης προβλήματος με τη χρήση εξίσωσης πρώτου βαθμού ... εδώ.

 

Εξίσωση δευτέρου βαβμού

Στην εξίσωση $$\alpha {x^2} + \beta x + \gamma  = 0$$, η Διακρίνουσα $$\Delta  = \sqrt {{\beta ^2} - 4a\gamma } $$ καθορίζει τις ρίζες της εξίσωσης:

  • Αν $$\Delta  < 0$$, τότε η εξίσωση είναι αδύνατη, δεν έχει ρίζες στους πραγματικούς αριθμούς.
  • Αν $$\Delta  = 0$$, τότε η εξίσωση έχει μια διπλή πραγματική ρίζα την $$\rho  =  - \frac{\beta }{{2\alpha }}$$
  • Αν $$\Delta  > 0$$, τότε 0 η εξίσωση δυο πραγματικές ρίζες τις $${\rho _{1,2}} = \frac{{ - \beta  \pm \sqrt {{\beta ^2} - 4a\gamma } }}{{2a}}$$.

Δες αναλυτικά τη θεωρία για την εξίσωση δευτέρου βαθμού ... εδώ.

 

 Παραγοντοποίηση και εξισώσεις

Η παραγοντοποίηση οδηγεί σε παραστάσεις που περιέχουν μόνο γινόμενα $${\rm A} \cdot {\rm B} \cdot \Gamma ...$$.

Έτσι η εξίσωση $${\rm A} \cdot {\rm B} \cdot \Gamma ... = 0$$ έχει τις λύσεις: $${\rm A} = 0$$ ή $${\rm B} = 0$$ ή $$\Gamma  = 0$$  $$...$$

$${x^2} - 49 = 0 \to {x^2} - {7^2} = 0 \to (x - 7)(x + 7) = 0 \to x - 7 = 0$$ ή $$x + 7 = 0$$ $$ \to $$ $$x = 7$$ ή $$x =  - 7$$

 

Κλασματική εξίσωση

Η εξίσωση, που περιέχει ένα τουλάχιστον κλάσμα με άγνωστο στον παρονομαστή και η οποία ονομάζεται κλασματική εξίσωση.

$$ \frac{4}{x+2} + \frac{4}{x} = \frac{x+8}{x^{2}} $$

Για να ορίζονται οι όροι μιας κλασματικής εξίσωσης πρέπει όλοι οι παρονομαστές να είναι διάφοροι του μηδενός. Στην προηγούμενη εξίσωση πρέπει

$$x \neq 0$$ και $$x \neq -2$$

Στις κλασματικές εξισώσεις που περιέχουν σύνθετα κλάσματα πρέπει όλοι οι εμφανιζόμενοι παρονομαστές να είναι διάφοροι του μηδενός.

Στην εξίσωση $$ \frac{1}{1+ \frac{1}{x} } =5$$ πρέπει

$$x \neq 0$$ και $$x \neq -1$$

( $$ \frac{1}{1+ \frac{1}{x} } = \frac{1}{ \frac{x+1}{x} } = \frac{x}{x+1} $$) 

Δες παράδειγμα με την αναλυτική λύση κλασματκής εξίσωσης.... εδώ.

Δες παράδειγμα επίλυσης προβλήματος με χρήση κλασματκής εξίσωσης.... εδώ.


Ι

Ιδιότητα

Ιδιότητες των πράξεων
Ουδέτερο στοιχείο
  • Στην πρόσθεση είναι το μηδέν: $$ \alpha +0=0+ \alpha = \alpha $$
  • Στον πολλαπλασιασμό είναι το ένα: $$ \alpha \cdot 1=1 \cdot \alpha = \alpha $$
Καταστροφικό στοιχείο
  • Στον πολλαπλασιασμό είναι το μηδέν: $$ \alpha \cdot 0=0 \cdot \alpha =0$$
Απαγορεύεται
  • Η διαίρεση με το μηδέν: Η διαίρεση $$ \frac{ \alpha }{ \beta } $$ επιτρέπεται μόνο αν $$ \beta \neq 0$$
Αντίθετοι αριθμοί
  • α+β=β+α=0 ή α= –β
Αντίστροφοι αριθμοί
  • α·β=β·α=1 ή $$ \alpha = \frac{1}{ \beta } $$ ή $$ \beta = \frac{1}{ \alpha } $$
Αντιμεταθετική ιδιότητα
  • Στην πρόσθεση: $$ \alpha + \beta = \beta + \alpha $$
  • Στον πολλαπλασιασμό: $$ \alpha \cdot \beta = \beta \cdot \alpha $$
Προσεταιριστική ιδιότητα
  • Στην πρόσθεση: $$ \alpha +\left( \beta + \gamma \right)=\left( \alpha + \beta \right)+ \gamma $$
  • Στον πολλαπλασιασμό: $$ \alpha \cdot \left( \beta \cdot \gamma \right)=\left( \alpha \cdot \beta \right) \cdot \gamma $$
Επιμεριστική ιδιότητα του πολλαπλασιασμού ως προς
  • την πρόσθεση: (α + β) · γ = α · γ + β · γ.  Mπορεί να γραφεί και στη μορφή: α · γ + β · γ= (α + β) · γ  
  • την αφαίρεση: (α - β) · γ = α · γ - β · γ.  Mπορεί να γραφεί και στη μορφή: α · γ - β · γ= (α - β) · γ   
  • Η δεύτερες μορφές βοηθούν στην Αναγωγή ομοίων όρων.

 


Ισότητα

Ιδιότητες ισότητας

Χρήσιμες ιδιότητες πράξεων
Αν α=β τότε α+γ=β+γ. Αν και στα δύο μέλη μιας ισότητας προσθέσουμε τον ίδιο αριθμό, τότε προκύπτει και πάλι μια ισότητα.
Αν α=β τότε α-γ=β-γ.  Αν και από τα δύο μέλη μιας ισότητας αφαιρέσουμε τον ίδιο αριθμό, τότε προκύπτει και πάλι μια ισότητα.
Αν α=β τότε α·γ=β·γ. Αν και τα δύο μέλη μιας ισότητας πολλαπλασιαστούν με τον ίδιο αριθμό, τότε προκύπτει και πάλι μια ισότητα.
Αν α=β τότε $$ \frac{ \alpha }{ \gamma } = \frac{ \beta }{ \gamma } $$  με γ≠0. Αν και τα δύο μέλη μιας ισότητας διαιρεθούν με τον ίδιο αριθμό, τότε προκύπτει και πάλι μια ισότητα.


Μ

Μ.Κ.Δ.

Μ.Κ.Δ. ακεραίων αλγεβρικών παραστάσεων

Μέγιστος Κοινός Διαιρέτης ( Μ.Κ.Δ. ) δύο ή περισσοτέρων ακεραίων αλγεβρικών παραστάσεων που έχουν αναλυθεί σε γινόμενο πρώτων παραγόντων ονομάζεται, το γινόμενο των κοινών παραγόντων τους με εκθέτη καθενός το μικρότερο από τους εκθέτες του. 

Παράδειγμα

Μ.Κ.Δ. (6(x2 - y2),  4(x2 - 2χy + y2),  12(x - y)3} = ?

Αναλύουμε τις παραστάσεις και τους συντελεστές τους σε γινόμενα πρώτων παραγόντων: 

$$6\left( {{x^2} - {y^2}} \right) = 2 \cdot 3(x - y)(x + y)$$

$$12{(x - y)^3} = {2^2} \cdot 3{(x - y)^3}$$

$$4({x^2} - 2xy + {y^2}) = {2^2}{(x - y)^2}$$

$${\rm M}.{\rm K}.\Delta .\left( {2 \cdot 3(x - y)(x + y){{,2}^2}{{(x - y)}^2},\,\,{2^2} \cdot 3{{(x - y)}^3}} \right) = 2(x - y)$$

 


Μεταβλητή

λέγεται ένα γράμμα π.χ x,y,z,ω,…( ελληνικό ή λατινικό) που παριστάνει έναν οποιοδήποτε αριθμό.

Χρησιμοποιώντας μεταβλητές "μεταφράζουμε" μια φράση σε Αλγεβρική παράσταση.

Παράδειγμα: Το άθροισμα δύο αριθμών πολλαπλασιασμένο επί 9. Αν συμβολίσουμε τους αριθμούς x και y τότε το άθροισμά τους είναι x+y και η ζητούμενη αλγεβρική παράσταση 9(x+y).

 


Μονώνυμο

Μια Ακέραια αλγεβρική παράσταση λέγεται Μονώνυμο, όταν μεταξύ των μεταβλητών της

  • σημειώνεται μόνο η πράξη του πολλαπλασιασμού και
  • οι εκθέτες των μεταβλητών της είναι φυσικοί αριθμοί.

Για παράδειγμα οι παραστάσεις $$ - 2{x^2}y,\,\,(3 - \sqrt 2 )x{y^3}\,$$ είναι μονώνυμα ενώ οι $$ - 2{x^2}\sqrt y ,\,\,3 - \sqrt 2 x{y^3},\,\,\frac{x}{y}$$ δεν είναι.

Ορολογία

μονώνυμο

  • Συντελεστής λέγεται ο αριθμητικός παράγοντας του μονωνύμου.
  • Κύριο μέρος του μονωνύμου λέγεται το γινόμενο όλων των μεταβλητών του με τους αντίστοιχους εκθέτες τους

  • βαθμόςΒαθμός του μονωνύμου ως προς μια  μεταβλητή  λέγεται ο εκθέτης της μεταβλητής ,
  • Βαθμός του μονωνύμου ως προς όλες τις μεταβλητές του λέγεται το άθροισμα των εκθετών των μεταβλητών του.

 

  • Όμοια είναι τα μονώνυμα που έχουν το ίδιο κύριο μέρος. $$ - 2{x^2}y,\,\,(2 - \sqrt 3 ){x^2}y,\,\,{x^2}y$$.
  • Ίσα είναι τα όμοια μονώνυμα με ίσους συτελεστές$$ - 2{x^2}y$$, $$a{x^2}y$$ με $$a = -2$$
  • Αντίθετα είναι τα μονώνυμα με αντίθετους συντελεστές $${x^2}y$$, $$a{x^2}y$$ με $$a =  - 1$$

 

  •  Σταθερό μονώνυμο είναι κάθε αριθμός. Είναι μονώνυμο μηδενικού βαθμού.
  • Μηδενικό μονώνυμο είναι το μηδέν. Δεν ορίζεται βαθμός.
 Πράξεις μονωνύμων

Το άθροισμα ομοίων μονωνύμων είναι μονώνυμο όμοιο με αυτά και έχει συντελεστή το άθροισμα των συντελεστών τους (Αναγωγή ομοίων όρων).

$$2\sqrt 3 {x^2}y - \,\,(2 - \sqrt 3 ){x^2}y - \,\,{x^2}y = $$
$$2\sqrt 3 {x^2}y - \,\,2{x^2}y + \sqrt 3 {x^2}y - \,\,{x^2}y = $$
$$(2\sqrt 3 - \,\,2 + \sqrt 3 - \,\,1){x^2}y = $$
$$(3\sqrt 3 - \,\,3){x^2}y = $$
$$3(\sqrt 3 - \,\,1){x^2}y$$

Το γινόμενο μονωνύμων είναι μονώνυμο με:

  • συντελεστή το γινόμενο των συντελεστών τους και
  • κύριο μέρος το γινόμενο όλων των μεταβλητών τους με εκθέτη κάθε μεταβλητής το άθροισμα των εκθετών της. 

$$2\sqrt 3 {x^2}y\omega \cdot \,( - \frac{1}{6})x{y^2} = $$
$$2\sqrt 3 \cdot ( - \frac{1}{6}){x^{2 + 1}}{y^{1 + 2}}\omega = $$
$$ - \frac{{\sqrt 3 }}{2}{x^3}{y^3}\omega $$

 Για να διαιρέσουμε μονώνυμα πολλαπλασιάζουμε τον διαιρετέο με τον αντίστροφο του διαιρέτη. 

$$2\sqrt 3 {x^2}y:\,\left[ {( - \frac{1}{6})x{y^2}\omega } \right] = $$

$$2\sqrt 3 {x^2}y \cdot \,\frac{1}{{( - \frac{1}{6})x{y^2}\omega }} = $$

$$\frac{{2\sqrt 3 }}{{( - \frac{1}{6})}} \cdot \frac{{{x^2}}}{x} \cdot \,\frac{y}{{{y^2}}} \cdot \frac{1}{\omega } = $$

$$ - 12\sqrt {3 \cdot } {x^{2 - 1}} \cdot {y^{1 - 2}} \cdot {\omega ^{ - 1}} = $$

$$\frac{{ - 12\sqrt 3 x}}{{y\omega }}$$

Στη  διαίρεση μονωνύμων μπορεί να προκύψει μονώνυμο μικρότερου βαθμού ($$5{x^2}y:\,\,({x^{}}y) = 5x$$), σταθερό μονώνυμο ($$5{x^2}y:\,\,({x^2}y) = 5$$)  ή μη ακέραια αλγεβρική παράσταση όπως στο παράδειγμα.


Π

Παραβολή

παραβολή 1Η συνάρτηση y = αx2 με α ≠ 0.

Η γραφική παράσταση της συνάρτησης $$y= \alpha  x^{2}$$ με είναι μια καμπύλη γραμμή που λέγεται παραβολή
Το σημείο Ο (0, 0) ονομάζεται κορυφή της παραβολής. Η παραβολή έχει άξονα συμμετρίας τον άξονα y΄y.

Αν α  > 0

Η παραβολή βρίσκεται από τον άξονα x΄x και πάνω, που σημαίνει ότι για οποιαδήποτε τιμή του x ισχύει y ≥ 0. Η συνάρτηση παίρνει ελάχιστη τιμή y = 0, όταν x = 0.

Αν α  > 0

Η παραβολή βρίσκεται από τον άξονα x΄x και κάτω, που σημαίνει ότι για οποιαδήποτε τιμή του x ισχύει y≤0  Η συνάρτηση παίρνει μέγιστη τιμή y = 0, όταν x = 0.

 

Η συνάρτηση y = αx2 + βx + γ  με α ≠ 0.

παραβολή 2Ο άξονας συμμετρίας είναι η ευθεία (ε) : x = $$- \frac{ \beta }{2 \alpha } $$ 

H κορυφή της είναι το σημείο Κ ( $$- \frac{ \beta }{2  \alpha } ,- \frac{ \Delta }{4  \alpha } $$ ) 

Τέμνει τον άξονα y'y στο σημείο Α ( 0 , γ )

Οι τετμημένες των σημείων τομής με τον άξονα x'x είναι οι λύσεις της δευτεροβάθμιας εξίσωσης $$0= \alpha x^{2}+ \beta  x+ \gamma $$

$${x_{1,2}} = \frac{{ - \beta  \pm \sqrt {{\beta ^2} - 4a\gamma } }}{{2a}}$$

Τέμνει λοιπόν τον x'x στο σημείο Β (x1 , 0 ) και στο σημείο Γ  (x2 , 0 ).

 

 

Παραδείγματα

  • Συμμετρικές παραβολές ...εδώ.
  • Σημεία τομής παραβολής με τους άξονες ... εδώ.
  • Υπολογισμός μέγιστης τιμής (κορυφή παραβολής) ... εδώ.
  • Πρόβλημα με παραβολή ... εδώ.

 


Παραγοντοποίηση

Η διαδικασία με την οποία μια παράσταση, που είναι άθροισμα, μετατρέπεται σε γινόμενο παραγόντων, λέγεται παραγοντοποίηση.

Αξιοσημείωτες παραγοντοποιήσεις

Παράσταση δύο όρων
Διαφορά τετραγώνων: $${\rm{ }}{\alpha ^2} - {\rm{ }}{\beta ^2} = \left( {\alpha {\rm{  +  }}\beta } \right)\left( {\alpha {\rm{ }} - {\rm{ }}\beta } \right)$$

$$4{\beta ^2} - 25 = {\left( {2\beta } \right)^{}} - {5^2} = \left( {2\beta  + 5} \right)\left( {2\beta  - 5} \right)$$

$${\alpha ^6} - {\beta ^6} = {\left( {{\alpha ^3}} \right)^2} - {\left( {{\beta ^3}} \right)^2} = \left( {{\alpha ^3} + {\beta ^3}} \right)\left( {{\alpha ^3} - {\beta ^3}} \right) = \left( {\alpha {\rm{  +  }}\beta } \right)\left( {{\alpha ^2}{\rm{  - }}\alpha \beta {\rm{ }} + {\rm{ }}{\beta ^2}} \right)\left( {\alpha {\rm{  +  }}\beta } \right)\left( {{\alpha ^2}{\rm{ -  }}\alpha \beta {\rm{ }} + {\rm{ }}{\beta ^2}} \right)$$

$${2014^2} - {1986^2} = (2000 + 14)(2000 - 14) = {2000^2} - {14^2} = 4.000.000 - 196 = 3.999.804$$

Διαφορά κύβων: $${\alpha ^3} - {\rm{ }}{\beta ^3} = \left( {\alpha {\rm{ }} - {\rm{ }}\beta } \right)\left( {{\alpha ^2} + {\rm{ }}\alpha \beta {\rm{ }} + {\rm{ }}{\beta ^2}} \right){\rm{ }}$$

$${{\rm{x}}^{\rm{3}}} - 27 = {{\rm{x}}^{\rm{3}}} - {9^3} = \left( {x - 3} \right)\left( {{x^2} - 3x + {3^2}} \right) = \left( {x - 3} \right)\left( {{x^2} + 3x + 9} \right)$$

$${\alpha ^6} - {\beta ^6} = {\left( {{\alpha ^2}} \right)^3} - {\left( {{\beta ^2}} \right)^3} = \left( {{\alpha ^2} - {\beta ^2}} \right)\left[ {{{\left( {{\alpha ^2}} \right)}^2} + {\alpha ^2}{\beta ^2} + {{\left( {{\beta ^2}} \right)}^2}} \right] = \left( {{\alpha ^2} - {\beta ^2}} \right)\left[ {{\alpha ^4} + {\alpha ^2}{\beta ^2} + {\beta ^4}} \right]$$

Άθροισμα κύβων: $${\alpha ^3} - {\rm{ }}{\beta ^3} = \left( {\alpha {\rm{ }} - {\rm{ }}\beta } \right)\left( {{\alpha ^2} + {\rm{ }}\alpha \beta {\rm{ }} + {\rm{ }}{\beta ^2}} \right){\rm{ }}$$

$${\alpha ^6} + {\beta ^6} = {\left( {{\alpha ^2}} \right)^3} + {\left( {{\beta ^2}} \right)^3} = \left( {{\alpha ^2} + {\beta ^2}} \right)\left[ {{{\left( {{\alpha ^2}} \right)}^2} - {\alpha ^2}{\beta ^2} + {{\left( {{\beta ^2}} \right)}^2}} \right] = \left( {{\alpha ^2} + {\beta ^2}} \right)\left[ {{\alpha ^4} - {\alpha ^2}{\beta ^2} + {\beta ^4}} \right]$$

Κοινός παράγοντας 

$${x^5} - x = x\left( {{x^4} - 1} \right) = x\left[ {{{\left( {{x^2}} \right)}^2} - {1^2}} \right] = x\left( {{x^2} - 1} \right)\left( {{x^2} + 1} \right) = x\left( {x - 1} \right)\left( {x + 1} \right)\left( {{x^2} + 1} \right)$$

 
Παράσταση τριών όρων
Τέλειο τετράγωνο αθροίσματος ή διαφοράς: $${\alpha ^2} \pm {\rm{ }}2\alpha \beta {\rm{ }} + {\rm{ }}{\beta ^2} = {\left( {\alpha {\rm{ }} \pm {\rm{ }}\beta } \right)^2}$$

$${y^4} - {\rm{ }}2{y^2} + {\rm{ }}1 = {\left( {{y^2}} \right)^2} - 2 \cdot \left( {{y^2}} \right) \cdot 1 = {\left( {{y^2} - 1} \right)^2}$$

$$25{\rm{  +  }}10{x^3} + {\rm{ }}{x^6} = {5^2} + 2 \cdot 5 \cdot {x^3} + {\left( {{x^3}} \right)^2} = {\left( {5 + {x^3}} \right)^2}$$

Τριώνυμο της μορφής $${x^2} + (\alpha  + \beta )x + \alpha \beta $$: $${x^2} + (\alpha  + \beta )x + \alpha \beta  = (x + \alpha )(x + \beta )$$

$${x^2} + {\rm{ }}8x{\rm{ }} + {\rm{ }}12{\rm{ }} = {\rm{ }}{x^2} + {\rm{ }}\left( {6{\rm{ }} + {\rm{ }}2} \right)x{\rm{ }} + {\rm{ }}6 \cdot 2{\rm{ }} = {\rm{ }}\left( {x{\rm{ }} + {\rm{ }}6} \right)\left( {x{\rm{ }} + {\rm{ }}2} \right)$$

$${x^2} - 5x + 6 = {\rm{ }}{x^2} + \left( { - 3 - 2} \right)x{\rm{ }} + {\rm{ }}( - 3) \cdot ( - 2){\rm{ }} = {\rm{ }}\left( {x - 3} \right)\left( {x - 2{\rm{ }}} \right)$$

Τριώνυμο της μορφής $$\alpha {x^2} + \beta x + \gamma  = 0$$ = $$a(x - {\rho _1})(x - {\rho _2})$$ με $${\rho _{1,2}} = \frac{{ - \beta  \pm \sqrt {{b^2} - 4a\gamma } }}{{2a}}$$ 

$$2{x^2} + 5x + 3$$. Η εξίσωση $$2{x^2} + 5x + 3 = 0$$ έχει δυο λύσεις, $${\rho _{1,2}} = \frac{{ - 5 \pm \sqrt {{5^2} - 4 \cdot 2 \cdot 3} }}{2}$$, τις $${\rho _1} =  - 1$$ και $${\rho _1} =  - \frac{3}{2}$$

Έτσι το τριώνυμο γίνεται: $$2{x^2} + 5x + 3 = 2\left[ {x - ( - 1)} \right]\left[ {x - \left( { - \frac{3}{2}} \right)} \right] = 2(x + 1)\left( {x + \frac{3}{2}} \right)$$

Κοινός παράγοντας 

$$ - 4{y^2} + 4y - 1 =  - (4{y^2} - 4y + 1) =  - \left[ {{{\left( {2y} \right)}^2} - 2 \cdot \left( {2y} \right) + {1^2}} \right] =  - {\left( {2y - 1} \right)^2}$$

$$3{x^3} + 12{x^2} - 15x = 3x({x^2} + 4x - 5) = 3x\left[ {{x^2} + (5 - 1)x + ( - 1) \cdot ( + 5)} \right] = 3x(x + 5)(x - 1)$$

 
Παράσταση τεσσάρων όρων
Τέλειος κύβος αθροίσματος ή διαφοράς: $${\alpha ^3} \pm 3{\alpha ^2}\beta  + 3\alpha {\beta ^2} \pm {\beta ^3} = {(\alpha  \pm \beta )^3}$$

$$1 - 4y + 8{y^2} - 8{y^3} = {1^3} - 2 \cdot {1^2} \cdot (2y) + 2 \cdot 1 \cdot {(2y)^2} - {(2y)^3} = {(1 - 2y)^3}$$

Ομαδοποίηση 3-1

$${x^2} - 2x + 1 - {y^2} = ({x^2} - 2 \cdot x \cdot 1 + {1^2}) - {y^2} = {(x - 1)^2} - {y^2} = (x - 1 - y)(x - 1 + y)$$

Ομαδοποίηση 2-2 

$$9{x^3} + 9{x^2} - 4x - 4 = 9{x^2}(x + 1) - 4(x + 1) = (x + 1)(9{x^2} - 4) = (x + 1)\left[ {{{(3x)}^2} - {2^2}} \right] = (x + 1)(3x + 2)(3x - 2)$$

Διάσπαση ενός εκ των τριών όρων και δημιουργία τέταρτου

$$3{x^2} + 5xy + 2{y^2} = 3{x^2} + 3xy + 2xy + 2{y^2} = 3x(x + y) + 2y(x + y) = (x + y)(3x + 2y)$$

$${\alpha ^4} + {\beta ^4} - 7{\alpha ^2}{\beta ^2} = {\alpha ^4} + {\beta ^4} + 2{\alpha ^2}{\beta ^2} - 9{\alpha ^2}{\beta ^2} = {\left( {{\alpha ^2}} \right)^2} + {\left( {{\beta ^2}} \right)^2} + 2{\alpha ^2}{\beta ^2} - {\left( {3\alpha \beta } \right)^2} = {\left( {{\alpha ^2} + {\beta ^2}} \right)^2} - {\left( {3\alpha \beta } \right)^2} = \left( {{\alpha ^2} + {\beta ^2} - 3\alpha \beta } \right)\left( {{\alpha ^2} + {\beta ^2} + 3\alpha \beta } \right)$$

Παραγοντοποίηση και εξισώσεις

Η παραγοντοποίηση οδηγεί σε παραστάσεις που περιέχουν μόνο γινόμενα $${\rm A} \cdot {\rm B} \cdot \Gamma ...$$.

Έτσι η εξίσωση $${\rm A} \cdot {\rm B} \cdot \Gamma ... = 0$$ έχει τις λύσεις: $${\rm A} = 0$$ ή $${\rm B} = 0$$ ή $$\Gamma  = 0$$  $$...$$

$${x^2} - 49 = 0 \to {x^2} - {7^2} = 0 \to (x - 7)(x + 7) = 0 \to x - 7 = 0$$ ή $$x + 7 = 0$$ $$ \to $$ $$x = 7$$ ή $$x =  - 7$$



Σελίδα: (Προηγούμενο)   1  2  3  (Επόμενο)
  ΟΛΑ