Μαθηματικά & Επιστήμες

Στο DNA (δεσοξυριβο-νουκλεϊνικό οξύ) «φυλάσσονται» οι γενετικές πληροφορίες, με τη μορφή ενός κώδικα πολύτιμου για την αναπαραγωγή και τη διαιώνιση του είδους.

Όλα τα άψυχα αντικείμενα που μας περιβάλλουν τα ονομάζουμε άβια.

Αβιοτικά στοιχεία είναι παράγοντες, όπως η ηλιοφάνεια, οι βροχοπτώσεις, το είδος του εδάφους, οι άνεμοι και η θερμοκρασία μιας περιοχής

Αγωγοί ονομάζονται τα υλικά μέσα από τα οποία είναι δυνατή η ροή του ηλεκτρικού ρεύματος.

Αγωγοί είναι όλα τα μέταλλα, όπως ο σίδηρος, το αλουμίνιο, ο χαλκός και άλλα. Αγωγός είναι και ο γραφίτης.

Πάντα οι αγωγοί περιβάλλονται από μονωτές για να αποφευχθεί ο κίνδυνος διαρροών ηλεκτρικού ρεύματος.

Κατά τη Διάδοση του φωτός: αδιαφανή ονομάζονται τα αντικείμενα τα οποία δεν διαπερνά το φως. 

Πίσω τους σχηματίζεται η σκιά. 

Εκλείψεις

Είναι φαινόμενα που οφείλονται στη δημιουργία της σκιάς της σελήνης και της Γης,

Ένα εντυπωσιακό αποτέλεσμα του σχηματισμού της σκιάς της Σελήνης εκδηλώνεται όταν η Σελήνη βρεθεί στην περιοχή μεταξύ της Γης και του Ηλίου Τότε η σκιά της Σελήνης σχηματίζεται πάνω στην επιφάνεια της Γης και συμβαίνει μια έκλειψη Ηλίου.

Αίμα είναι το υγρό που κυκλοφορεί στα αιμοφόρα αγγεία των ανθρώπων και των ζώων. Με το αίμα γίνεται η μεταφορά θρεπτικών ουσιών, ορμονών, βιταμινών, θερμότητας και οξυγόνου στους ιστούς και η απομάκρυνση άχρηστων ουσιών που παράγονται κατά τον μεταβολισμό και του διοξειδίου του άνθρακα. Επιπρόσθετα, παρέχει άμυνα κατά των λοιμώξεων.

Πλάσμα

Το πλάσμα είναι το μεγαλύτερο κύριο συστατικό του αίματος. Είναι ένα υποκίτρινο υγρό μέσω του οποίου μεταφέρονται αιμοσφαίρια, πρωτεΐνες και άλλες ουσίες. Αποτελείται από νερό, πρωτεΐνες, θρεπτικά συστατικά, ορμόνες, αναπνευστικά αέρια, ηλεκτρολύτες, βιταμίνες και άχρηστες αζωτούχες ουσίες.

Ερυθρά αιμοσφαίρια

Η λειτουργία τους αφορά τη διατήρηση των ιστών στη ζωή καθώς μεταφέρουν οξυγόνο από τους πνεύμονες και απομακρύνουν το διοξείδιο του άνθρακα προς την αντίθετη κατεύθυνση. Παράγονται από τον μυελό των οστών ο μέσος όρος ζωής τους είναι 120 ημέρες, κατά τη διάρκεια του οποίου διανύει 1.500 χιλιόμετρα καθώς διασχίζει ολόκληρο το κυκλοφορικό σύστημα! 

Αιμοπετάλια

Βοηθούν να κλείνουν οι πληγές και να σταματά η αιμορραγία. Παράγονται από το μυελό των οστών.

Λευκά αιμοσφαίρια

Η πρωταρχική λειτουργία τους είναι η άμυνα και η καταπολέμηση των λοιμώξεων μέσω της επίθεσης και της καταστροφής επιβλαβών ξένων ουσιών. Κατά κανόνα είναι, επίσης, υπεύθυνα για την Ιστοσυμβατότητα κατά τις μεταμοσχεύσεις οργάνων, καθώς, αν δεν υφίσταται ιστοσυμβατότητα, τα λευκά αιμοσφαίρια "επιτίθενται" στο μόσχευμα, θεωρώντας το "ξένο σώμα" και, σταδιακά, προκαλούν την καταστροφή του.

Ομάδες αίματος

Οι τύποι αίματος έχουν ταξινομηθεί με διάφορους τρόπους και η ταξινόμησή τους παίζει μεγάλο ρόλο στις σωστές μεταγγίσεις αίματος. Αν δύο ασύμβατοι τύποι αίματος αναμειχθούν, θα παρεμποδιστεί η ομαλή ροή του αίματος, γεγονός που είναι πολύ επικίνδυνο για την υγεία του οργανισμού.

Το αίμα ρέει στο σώμα μας μέσα από τα αιμοφόρα αγγεία.

Αρτηρίες

Τα αιμοφόρα αγγεία μέσα από τα οποία το αίμα ρέει από την καρδιά προς τα διάφορα όργανα του σώματος ονομάζονται αρτηρίες. Το αίμα στις αρτηρίες είναι πλούσιο σε οξυγόνο. Το χρώμα του είναι έντονο κόκκινο.

Φλέβες

Τα αγγεία μέσα από τα οποία το αίμα ρέει από τα διάφορα όργανα του σώματος προς την καρδιά ονομάζονται φλέβες. Το αίμα στις φλέβες περιέχει διοξείδιο του άνθρακα κι έχει πιο σκούρο χρώμα.

Τριχοειδή αγγεία

Οι αρτηρίες και οι φλέβες διακλαδίζονται διαρκώς σε όλο και λεπτότερα αγγεία και ενώνονται τελικά μεταξύ τους μέσα από ένα πυκνό δίκτυο μικροσκοπικών αγγείων που η διάμετρός τους είναι μικρότερη από αυτή της μιας τρίχας. Τα πολύ λεπτά αυτά αγγεία ονομάζονται τριχοειδή αγγεία.

Κατά την εξουδετέρωση οξέος από βάση (ή αντίστροφα) δημιουργούνται νέες χημικές ουσίες, τα άλατα.

Ένα από τα άλατα που χρησιμοποιούμε καθημερινά είναι το μαγειρικό αλάτι (χλωριούχο νάτριο NaCl). Άλατα είναι επίσης το μάρμαρο, η κιμωλία, ο γύψος, το κέλυφος των αβγών.  Οι σταλακτίτες και οι σταλαγμίτες στα σπήλαια δημιουργούνται από τα άλατα στο νερό που στάζει. 

 του ήχου ονομάζουμε την αλλαγή κατεύθυνσης των ηχητικών κυμάτων, όταν αυτά συναντούν λείες και σκληρές επιφάνειες.

Όσο πιο λεία και στιλπνή είναι η επιφάνεια, τόσο μεγαλύτερη είναι η ενέργεια προς τη νέα κατεύθυνση, τόσο πιο έντονο είναι το φαινόμενο της ανάκλασης. 

Το φαινόμενο της ανάκλασης χρησιμοποιείται στη χαρτογράφηση των βυθών ή για τον εντοπισμό κοπαδιών ψαριών στα αλιευτικά σκάφη.

 Ηχώ

Η ηχώ δημιουργείται, όταν μιλάμε ή φωνάζουμε, ενώ απέναντί μας βρίσκεται μια λεία και στιλπνή επιφάνεια, όπως για παράδειγμα μια βραχώδης πλαγιά. Για να αντιληφθούμε την ηχώ, πρέπει να απέχουμε τουλάχιστον 17 μέτρα από την επιφάνεια στην οποία ανακλάται ο ήχος.

Όταν αυτή η απόσταση (των 17 μ.) είναι διπλάσια (34 μ), ή τριπλάσια (51 μ) τότε συλλαμβάνεται δισύλλαβη ή τρισύλλαβη ηχώς αντίστοιχα.
Αντίθετα όταν η απόσταση είναι μικρότερη των 17 μ. τότε ο απευθείας ήχος συγχέεται με τον εξ ανακλάσεως με συνέπεια να λαμβάνεται αυτός ενισχυμένος οπότε και γίνεται λόγος για αντήχηση.

Δες μια εφαρμογή όλων αυτών ... εδώ (είναι στα αγγλικά, την τελευταία σελίδα μπορείς να την αγνοήσεις)

Όταν μια δέσμη ακτίνων φωτός συναντήσει μία λεία και στιλπνή επιφάνεια, όπως είναι η επιφάνεια ενός καθρέφτη, αλλάζει πορεία, ανακλάται. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται κατοπτρική ανάκλαση. Η γωνία πρόσπτωσης των φωτεινών ακτίνων είναι ίση με τη γωνία ανάκλασης.

 ονομάζονται οι πηγές ενέργειας τις οποίες η φύση ανανεώνει με πολύ γρήγορο ρυθμό.

Όσο υπάρχει ο Ήλιος, το νερό της βροχής και ο άνεμος κι όσο νέα φυτά φυτρώνουν και αναπτύσσονται, θα έχουμε στη διάθεσή μας τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Ωστόσο, το βασικό πρόβλημα αυτών των ενεργειακών πηγών είναι ότι, σε σχέση με τα ορυκτά καύσιμα, η αξιοποίησή τους είναι δύσκολη και ιδιαίτερα δαπανηρή.

Η συνέχιση της ζωής πάνω στη Γη και η διατήρηση των διαφόρων ειδών εξασφαλίζεται με την αναπαραγωγή. Οι τρόποι αναπαραγωγής είναι πολλοί και διαφορετικοί. Ενδεικτικά:

Μονογονικά: Αν, για παράδειγμα, κόψουμε και στη συνέχεια φυτέψουμε ένα κλαδί από βασιλικό, σε μερικές εβδομάδες θα έχει δημιουργηθεί ένα φυτό όμοιο με το αρχικό.

Αμφιγονικά: Τα λουλούδια αναπαράγονται με τη βοήθεια των μελισσών που μεταφέρουν τη γύρη από το ένα άνθος στο άλλο.

Με ζευγάρωμα:  Αυτό γίνεται ανάμεσα σε δύο άτομα διαφορετικού φύλου, ένα αρσενικό και ένα θηλυκό. Η βιολογική αυτή λειτουργία γίνεται χάρη σε ορισμένα όργανα στο ανδρικό και το γυναικείο σώμα. Το σύνολο αυτών των οργάνων ονομάζεται αναπαραγωγικό σύστημα.

Το σύνολο των οργάνων που χρησιμεύουν για την αναπαραγωγή αποτελεί το αναπαραγωγικό σύστημα

Στον άνδρα

Τα ανδρικά όργανα αναπαραγωγής είναι οι όρχεις, όπου παράγονται τα σπερματοζωάρια, η εκφορητική οδός μέσω της οποίας οδηγούνται τα σπερματοζωάρια από τους όρχεις στην ουρήθρα και το πέος, μέσω του οποίου μεταφέρονται τα σπερματοζωάρια στον κόλπο της γυναίκας.

Στη γυναίκα

 Τα γυναικεία όργανα αναπαραγωγής είναι ο κόλπος, όπου εισέρχεται το πέος, η μήτρα, στα τοιχώματα της οποίας εμφυτεύεται το γονιμοποιημένο ωάριο, οι ωοθήκες, όπου φυλάσσονται και ωριμάζουν τα ωάρια και οι σάλπιγγες που συνδέουν τη μήτρα με τις ωοθήκες.

Ονομάζεται το σύνολο των οργάνων με τα οποία διενεργείται η αναπνοή.

Τα όργανα του αναπνευστικού μας συστήματος είναι η στοματική και η ρινική κοιλότητα, ο λάρυγγας, η τραχεία, οι πνεύμονες, οι βρόγχοι, το βρογχικό δέντρο και οι κυψελίδες .

 Λάρυγγας

είναι το πάνω τμήμα της αναπνευστικής οδού. "Κλείνει" το αναπνευστικό και "ανοίγει το πεπτικό σύστημα" με την επιγλωττίδα. οπότε η τροφή οδηγείται στον οισοφάγο όταν καταπίνουμε. 

Τραχεία

Ονομάζεται ο αναπνευστικός σωλήνας που συνδέει το λάρυγγα με τους βρόγχους.

Πνεύμονες

Σε αυτούς η τραχεία διακλαδίζεται σε δύο βρόγχους. που διακλαδίζονται σε όλο και μικρότερους σχηματίζοντας το βρογχικό δέντρο. Στα άκρα του βρογχικού δέντρου υπάρχουν μικροσκοπικοί σάκοι, οι κυψελίδες, που περιβάλλονται από πολύ λεπτά τριχοειδή αιμοφόρα αγγεία. 

Κυψελίδες

Στις κυψελίδες καταλήγει ο αέρας που εισπνέουμε. Ο αέρας αυτός είναι πλούσιος σε οξυγόνο που περνά από τις κυψελίδες στο αίμα. Ταυτόχρονα στις κυψελίδες φτάνει αίμα πλούσιο σε διοξείδιο του άνθρακα. Το διοξείδιο του άνθρακα περνά από το αίμα στις κυψελίδες και αποβάλλεται με τον αέρα που εκπνέουμε. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται ανταλλαγή αερίων.

 ονομάζεται η διαδικασία πρόσληψης οξυγόνου και αποβολής διοξειδίου του άνθρακα από τους ζωντανούς οργανισμούς.

Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, χρειάζονται ενέργεια, για να επιβιώσουν. Την ενέργεια αυτή την παίρνουν από τις τροφές, καθώς αυτές διασπώνται σε απλούστερες ουσίες. Για τη διάσπαση των τροφών είναι απαραίτητο το οξυγόνο.

• Τα φυτά αναπνέουν απ' όλα τα μέρη τους, από τα φύλλα, το βλαστό, ακόμη και από τις ρίζες.
• Τα σκουλήκια αναπνέουν από όλο τους το σώμα.
• Οι υδρόβιες αράχνες αποθηκεύουν αέρα σε φυσαλίδες κάτω από το νερό.
• Τα πουλιά έχουν αυξημένες ανάγκες σε οξυγόνο, δεν αναπνέουν μόνο από το στόμα, αλλά αποθηκεύουν αέρα και σε σάκους μέσα στο σώμα τους.
• Τα ψάρια μπορούν να αναπνέουν στο νερό. Με τα βράγχια παίρνουν οξυγόνο από τον αέρα που είναι διαλυμένος στο νερό.
• Στα ζώα η λειτουργία αυτή γίνεται με το αναπνευστικό σύστημα. 

Τα αντιβιοτικά είναι χημικές ουσίες που εμποδίζουν την εξάπλωση των μικροοργανισμών. χορηγούνται για την αντιμετώπιση των μικροοργανισμών μετά από την εκδήλωση κάποιας ασθένειας. Κάθε αντιβιοτικό είναι κατάλληλο για ορισμένα μόνο είδη μικροβίων.
Δεν υπάρχουν αντιβιοτικά για την αντιμετώπιση των ιών, η χορήγησή τους, λοιπόν, στις ιώσεις δεν έχει κανένα νόημα.

Ο ήχος απορροφάται όταν συναντάει μια μαλακιά και πορώδη επιφάνεια. Συγκεκριμένα απορροφάται ένα μέρος του (το μεγαλύτερο) κι άλλο ένα μικρότερο μέρος ανακλάται.
Οι επιφάνειες που έχουν μεγάλες προεξοχές, απορροφούν πολύ περισσότερο τον ήχο κατά τη διάρκεια της ανάκλασης.
Τα υλικά που χρησιμοποιούμε για να περιορίσουμε τους ήχους και κατά προτίμηση τους θορύβους ονομάζονται ηχομονωτικά (φελιζόλ, υφάσματα, χαλιά...). Αυτά απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος των ηχητικών κυμάτων και ανακλούν ένα πολύ μικρό μέρος.

Από τη σκοπιά του μικρόκοσμου σημαντική είναι η μάζα των μορίων από τα οποία το υλικό αποτελείται αλλά και η μεταξύ τους απόσταση. Υλικά σώματα με μόρια μεγάλης μάζας, όπως για παράδειγμα ο μόλυβδος, απορροφούν το ηχητικό κύμα, καθώς τα μόρια αυτά δεν μπορούν εύκολα να ταλαντωθούν.  Όταν οι αποστάσεις μεταξύ των μορίων είναι μεγάλες, η ταλάντωση δεν είναι εύκολο να μεταδοθεί από το ένα μόριο στο άλλο, οπότε δεν είναι εύκολη η διάδοση του ηχητικού κύματος.

ονομάζουμε τη μερική ή ολική μεταφορά της ενέργειας του φωτός στο σώμα το οποίο αυτό συναντά. 

Είναι υπεύθυνη για δυο φαινόμενα:

Το χρώμα των σωμάτων. Το ηλιακό φως απορροφάται από τα σώματα κι επανεκπέμπεται. Αν εκπεμφθεί όλο το φάσμα το σώμα φαίνεται λευκό, αν είναι κόκκινο π.χ. θα επεμφθεί μόνο η κόκκινη ακτινοβολία. Αν απορροφηθεί όλο το φάσμα των μονοχρωματικών ακτινοβολιών φαίνεται μαύρο. 

Τη θέρμανση των σωμάτων. Η απορρόφηση της φωτεινής ενέργειας αυξάνει τη θερμική ενέργεια των σωμάτων. Έτσι τα σκουρόχρωμα ρούχα είναι κατάλληλα για το χειμώνα επειδή απορροφούν περισσότερη φωτεινή ενέργεια, ενώ τα ανοιχτόχρωμα είναι κατάλληλα το καλοκαίρι επειδή επανεκπέμπουν περισσότερη ενέργεια από αυτή που κατακρατούν.

Οι ασφάλειες μας προστατεύουν από τα βραχυκυκλώματα.

Τα ελεύθερα ηλεκτρόνια ακολουθούν κάθε φορά την ευκολότερη πορεία, την πορεία δηλαδή με τη μικρότερη αντίσταση. Την πορεία αυτή, όταν δεν είναι επιθυμητή, την ονομάζουμε βραχυκύκλωμα. Από τα βραχυκυκλώματα μάς προστατεύουν οι ασφάλειες που διακόπτουν το κύκλωμα και εμποδίζουν τη ροή των ελεύθερων ηλεκτρονίων, όταν η ένταση του ηλεκτρικού ρεύματος γίνει πολύ μεγάλη.

Ατμοσφαιρική ονομάζουμε την πίεση που δημιουργείται στα σώματα που βρίσκονται στον αέρα αέρα λόγω του βάρους του αέρα.

Σε μεγάλο υψόμετρο αισθανόμαστε στα αυτιά μας τη μείωση της ατμοσφαιρικής πίεσης.