Π.Π.Γ προετοιμασία Α΄γυμνασίου

 ονομάζεται η διαδικασία πρόσληψης οξυγόνου και αποβολής διοξειδίου του άνθρακα από τους ζωντανούς οργανισμούς.

Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, χρειάζονται ενέργεια, για να επιβιώσουν. Την ενέργεια αυτή την παίρνουν από τις τροφές, καθώς αυτές διασπώνται σε απλούστερες ουσίες. Για τη διάσπαση των τροφών είναι απαραίτητο το οξυγόνο.

• Τα φυτά αναπνέουν απ' όλα τα μέρη τους, από τα φύλλα, το βλαστό, ακόμη και από τις ρίζες.
• Τα σκουλήκια αναπνέουν από όλο τους το σώμα.
• Οι υδρόβιες αράχνες αποθηκεύουν αέρα σε φυσαλίδες κάτω από το νερό.
• Τα πουλιά έχουν αυξημένες ανάγκες σε οξυγόνο, δεν αναπνέουν μόνο από το στόμα, αλλά αποθηκεύουν αέρα και σε σάκους μέσα στο σώμα τους.
• Τα ψάρια μπορούν να αναπνέουν στο νερό. Με τα βράγχια παίρνουν οξυγόνο από τον αέρα που είναι διαλυμένος στο νερό.
• Στα ζώα η λειτουργία αυτή γίνεται με το αναπνευστικό σύστημα. 

Ονομάζεται το σύνολο των οργάνων με τα οποία διενεργείται η αναπνοή.

Τα όργανα του αναπνευστικού μας συστήματος είναι η στοματική και η ρινική κοιλότητα, ο λάρυγγας, η τραχεία, οι πνεύμονες, οι βρόγχοι, το βρογχικό δέντρο και οι κυψελίδες .

 Λάρυγγας

είναι το πάνω τμήμα της αναπνευστικής οδού. "Κλείνει" το αναπνευστικό και "ανοίγει το πεπτικό σύστημα" με την επιγλωττίδα. οπότε η τροφή οδηγείται στον οισοφάγο όταν καταπίνουμε. 

Τραχεία

Ονομάζεται ο αναπνευστικός σωλήνας που συνδέει το λάρυγγα με τους βρόγχους.

Πνεύμονες

Σε αυτούς η τραχεία διακλαδίζεται σε δύο βρόγχους. που διακλαδίζονται σε όλο και μικρότερους σχηματίζοντας το βρογχικό δέντρο. Στα άκρα του βρογχικού δέντρου υπάρχουν μικροσκοπικοί σάκοι, οι κυψελίδες, που περιβάλλονται από πολύ λεπτά τριχοειδή αιμοφόρα αγγεία. 

Κυψελίδες

Στις κυψελίδες καταλήγει ο αέρας που εισπνέουμε. Ο αέρας αυτός είναι πλούσιος σε οξυγόνο που περνά από τις κυψελίδες στο αίμα. Ταυτόχρονα στις κυψελίδες φτάνει αίμα πλούσιο σε διοξείδιο του άνθρακα. Το διοξείδιο του άνθρακα περνά από το αίμα στις κυψελίδες και αποβάλλεται με τον αέρα που εκπνέουμε. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται ανταλλαγή αερίων.

Το σύνολο των οργανισμών  που ζουν σε μια περιοχή καθώς και τα χαρακτηριστικά αυτής της περιοχής, όπως η ηλιοφάνεια, το είδος του εδάφους, η θερμοκρασία αποτελούν ένα οικοσύστημα.

Για να διατηρηθεί ένα οικοσύστημα, χρειάζεται συνεχή προσφορά ενέργειας. Η βασική πηγή ενέργειας είναι ο Ήλιος.

Κάθε διαταραχή ή κάθε ανθρώπινη επέμβαση σε ένα οικοσύστημα επηρεάζει άμεσα ή έμμεσα όλους τους οργανισμούς του οικοσυστήματος.

Βιοτικά στοιχεία είναι αυτά που καθορίζονται από το είδος και το πλήθος των ζωντανών οργανισμών μιας περιοχής.

Σε ένα οικοσύστημα, οι οργανισμοί διακρίνονται ανάλογα με τον τρόπο που εξασφαλίζουν την τροφή τους. Πιο συγκερκιμένα:

• Παραγωγοί ή αυτότροφοι οργανισμοί είναι εκείνοι που δεσμεύοντας συνήθως την ηλιακή ακτινοβολία με τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης ή αξιοποιώντας άλλου είδους ενέργεια, παράγουν γλυκόζη από ανόργανα μόρια, όπως νερό και διοξείδιο του άνθρακα. Στους παραγωγούς ανήκουν τα φυτά, τα κυανοβακτήρια και τα φύκη.
• Καταναλωτές ή ετερότροφοι οργανισμοί είναι εκείνοι που αποκτούν ενέργεια με την τροφή τους. Ανάλογα με το πόσο απέχουν από τους παραγωγούς, διακρίνονται σε καταναλωτές πρώτης τάξης (φυτοφάγα ζώα), καταναλωτές δεύτερης τάξης (σαρκοφάγα ζώα που τρέφονται με φυτοφάγα), τρίτης τάξης (σαρκοφάγα ζώα που τρέφονται με άλλα σαρκοφάγα) κ.ο.κ.
• Αποικοδομητές είναι οι βακτήρια και μύκητες που διασπούν τη νεκρή οργανική ύλη και τη μετατρέπουν σε ανόργανη, ώστε να είναι αξιοποιήσιμη από τους παραγωγούς στη συνέχεια. Νεκρή οργανική ύλη αποτελούν οι νεκροί οργανισμοί, τα πεσμένα φύλλα και οι καρποί κ.ά

Αβιοτικά στοιχεία είναι παράγοντες, όπως η ηλιοφάνεια, οι βροχοπτώσεις, το είδος του εδάφους, οι άνεμοι και η θερμοκρασία μιας περιοχής

Η τροφική αλυσίδα απεικονίζει την τροφική σχέση ανάμεσα σ' ένα φυτό, σ' ένα φυτοφάγο ζώο και σ' ένα σαρκοφάγο ζώο.

Οι τροφικές αλυσίδες απεικονίζουν απλές, μόνο, τροφικές σχέσεις, περιγράφουν δηλαδή ποιος οργανισμός τρέφεται από ποιον, χωρίς να παρέχουν ποσοτικά στοιχεία. Σε αυτές απεικονίζεται μόνο ένα ζώο ως τροφή ενός άλλου.

Στη φύση οι τροφικές σχέσεις είναι πιο πολύπλοκες. Η πολυπλοκότητα αυτή απεικονίζεται στα τροφικά πλέγματα

Το τροφικό πλέγμα απεικονίζει τις τροφικές σχέσεις στη φύση, οι οποίες είναι πιο πολύπλοκες απ' ότι δείχνουν οι τροφικές αλυσίδες.

 ονομάζεται η μικρότερη μονάδα ζωής. Κάθε ζωντανός οργανισμός αποτελείται από ένα ή περισσότερα κύτταρα.

Τα κύρια μέρη τους είναι:

• Κυτταρική μεμβράνη
• Κυτταρόπλασμα
• Πυρήνας κυττάρου
• Μιτοχόνδρια

Τα φυτικά κύτταρα έχουν επιπλέον:

• Κυτταρικό τοίχωμα
• Χλωροπλάστες
• Χυμοτόπια

Κυτταρική ονομάζεται η μεμβράνη που διαχωρίζει το κύτταρο από το περιβάλλον του. Από αυτήν περνούν χρήσιμα υλικά προς το κύτταρο, ενώ τα άχρηστα υλικά αποβάλλονται από τη μεμβράνη προς το εξωτερικό του κυττάρου.

Στο κύτταρο, κυτταρόπλασμα ονομάζεται ο χώρος ανάμεσα στην κυτταρική μεμβράνη και τον πυρήνα. Εκεί υπάρχουν πολλά διαφορετικά μικροσκοπικά οργανίδια με διάφορες λειτουργίες.

είναι το «κέντρο» στο κύτταρο που ελέγχει όλες τις λειτουργίες του

Ο πυρήνας έχει σχήμα σφαιρικό ή ωοειδές και βρίσκεται κατά βάσει στο κέντρο περίπου του κυττάρου. Καταλαμβάνει περίπου το 10% του όγκου του κυττάρου,  είναι το μεγαλύτερο κυτταρικό οργανίδιο.

Η δημιουργία πυρήνα ήταν απαραίτητη για τους πολυκύτταρους οργανισμούς ώστε να προστατευτεί το DNA τους, από τις διάφορες φθορές που θα μπορούσε να υποστεί.

Μονοκύτταρος ονομάζεται ο οργανισμός που αποτελείται από ένα μόνο κύτταρο.  Περιλαμβάνονται τα βακτήρια, οι μύκητες, τα πρωτόζωα και οι ιοί. Κάποιοι από αυτούς τους οργανισμούς είναι παθογόνοι, οι περισσότεροι όμως είναι χρήσιμοι. 

 Στους μονοκύτταρους οργανισμούς το ένα μοναδικό κύτταρο πρέπει να εκτελεί όλες τις λειτουργίες του οργανισμού. Η αμοιβάδα αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ζει στα στάσιμα νερά και κινείται απλώνοντας το κυτταρόπλασμά της προς διάφορες κατευθύνσεις. Έτσι, δεν έχει ποτέ σταθερό σχήμα.

ονομάζεται ο οργανισμός που αποτελείται από πολλά κύτταρα.

Στους πολυκύτταρους οργανισμούς τα κύτταρα συνεργάζονται και εξειδικεύονται, καθώς κάθε ομάδα κυττάρων επιτελεί ξεχωριστές λειτουργίες.

Έμβια είναι η άλλη ονομασία που δίνουμε στους ζωντανούς οργανισμούς.

Τα χαρακτηριστικά των έμβιων είναι ότι κινούνται, τρέφονται, αναπνέουν, αναπτύσσονται, αναπαράγονται και αντιδρούν σε ερεθίσματα.

Ο πλανήτης μας εξασφαλίζει κατοικία σε αμέτρητες μορφές ζωής. Βακτήρια, μύκητες, ιοί, φυτά, ζώα και άνθρωποι ζουν σε αυτόν.

Όλα τα άψυχα αντικείμενα που μας περιβάλλουν τα ονομάζουμε άβια.

Τα αντικείμενα που αποτελούν νεκρά τμήματα ζωντανών οργανισμών αποτελούν ειδική υποκατηγορία των άβιων. Τέτοια είναι μια ξύλινη καρέκλα, ένα μάλλινι πουλόβερ, ο φελλός....

Όλα τα άψυχα αντικείμενα που μας περιβάλλουν τα ονομάζουμε άβια.

Στο DNA (δεσοξυριβο-νουκλεϊνικό οξύ) «φυλάσσονται» οι γενετικές πληροφορίες, με τη μορφή ενός κώδικα πολύτιμου για την αναπαραγωγή και τη διαιώνιση του είδους.

Συστατικό στο φυτικό κύτταρο..

Σε αυτό αποθηκεύονται σε υδατικό διάλυμα χρήσιμες ουσίες όπως γλυκόζη το άμυλο κλπ.

Τα μιτοχόνδρια είναι κυτταρικά οργανίδια που χρησιμεύουν για την παραγωγή ενέργειας στο κύτταρο

Βρίσκεται πάνω από την κυτταρική μεμβράνη των φυτικών κυττάρων. Είναι συμπαγές και κάνει το κύτταρο άκαμπτο. Τα φυτά δε διαθέτουν σκελετό, στηρίζονται χάρη στην ακαμψία που προσδίδει στα κύτταρά τους το κυτταρικό τοίχωμα.