Π.Π.Γ προετοιμασία Α΄γυμνασίου

• Τα άτομα είναι μικροσκοπικά σωματίδια από τα οποία αποτελούνται τα σώματα.
• Τα άτομα αποτελούνται από τον πυρήνα και τα ηλεκτρόνια , που κινούνται γύρω από τον πυρήνα. Ο πυρήνας αποτελείται από πρωτόνια και νετρόνια.

Δείτε για τα άτομα ...

Το αφτί είναι το όργανο ακοής του ανθρώπου. Αποτελείται από το εξωτερικό, το μέσο και το εσωτερικό αφτί. 

Πτερύγιο
Το mερύγιο και ο ακουστικός πόρος αποτελούν το εξωτερικό αφτί. Το πτερύγιο «συγκεντρώνει» το ηχητικό κύμα και «οδηγεί» την ενέργεια στον ακουστικό πόρο.

Ακουστικός πόρος
Μέσα από τον ακουστικό πόρο το ηχητικό κύμα «οδηγείται» προς το τύμπανο.

Τύμπανο
Το τύμπανο είναι μία λεmή, ανθεκτική μεμβράνη. Το ηχητικό κύμα αναγκάζει το τύμπανο να ταλαντωθεί. Ανάλογα με το ηχητικό ερέθισμα η ταλάντωση αυτή είναι διαφορετική. 

Ακουστικά οστίδια
Το τύμπανο και τα οστίδια αποτελούν το μέσο αφτί. Τα τρία μικροσκοπικά οστίδια συνδέουν το τύμπανο με τον κοχλία. Η παλμική κίνηση που κάνει το τύμπανο αναγκάζει τα οστάρια σε κίνηση, που μεταδίδεται προς τον κοχλία.

Κοχλίας
Ο κοχλίας είναι ένας σπειροειδής σωλήνας μέσα στον οποίο υπάρχουν μικροσκοπικές τριχίτσες και ευαίσθητα νευρικά κύπαρα. Το ηχητικό ερέθισμα εδώ μετατρέπεται σε ηλεκτρικό παλμό.

Ακουστικό νεύρο
Το ακουστικό νεύρο συνδέει τα ευαίσθητα νευρικά κύπαρα, που βρίσκονται στον κοχλία, με τον εγκέφαλο. Μέσα από το ακουστικό νεύρο μεταφέρεται το ηχητικό ερέθισμα στον εγκέφαλο.

Δες μια προσομοίωση... εδώ (είναι βέβαια στα αγγλικά, ευκαιρία να τα εμπλουτίσεις)

ονομάζουμε τη δύναμη την οποία ασκεί η Γη (και κάθε πλανήτης) στα σώματα.

Αντίθετα με τη μάζα των σωμάτων που είναι πάντα ίδια, το βάρος των σωμάτων μικραίνει όσο μεγαλώνει η απόσταση από τη γη. Επίσης εξαρτάται από τη μάζα της γης, αν αυτή ήταν μικρότερη θα ήταν μικρότερο (κάτι τέτοιο συμβαίνει στη σελήνη).

Δες ένα βίντεο που δείχνει τη διαφορά βάρους - μάζας ....

Ιδιότητες των βάσεων

• Κάθε βάση είναι χημική ένωση
• Έχουν καυστική γεύση και σαπωνοειδή αφή.
• Αλλάζουν το χρώμα των δεικτών. Για παράδειγμα, διάλυμα βάσης αλλάζει το κυανό χρώμα του βάμματος του ηλιοτροπίου σε μενεξεδί. 
• Οι βάσεις αντιδρούν με οξέα και σχηματίζονται άλατα (εξουδετέρωση). 
• Βάσεις είναι το υδροξείδιο του ασβεστίου οξύ που βρίσκεται στο ασβεστόνερο, το υδροξείδιο του αργιλίου  που βρίσκεται στα αντιόξινα χάπια,  η αμμωνία  (ΝΗ₃) που χρησιμοποιούμε στα τραύματα, η μαγειρική σόδα ....
• Διαλύουν τα λίπη, για το λόγο αυτό χρησιμοποιούνται ως καθαριστικά
• Τα Διαλύματα των βάσεων είναι καλοί αγωγοί του ηλεκτρισμού.

Βιοτικά στοιχεία είναι αυτά που καθορίζονται από το είδος και το πλήθος των ζωντανών οργανισμών μιας περιοχής.

Σε ένα οικοσύστημα, οι οργανισμοί διακρίνονται ανάλογα με τον τρόπο που εξασφαλίζουν την τροφή τους. Πιο συγκερκιμένα:

• Παραγωγοί ή αυτότροφοι οργανισμοί είναι εκείνοι που δεσμεύοντας συνήθως την ηλιακή ακτινοβολία με τη διαδικασία της φωτοσύνθεσης ή αξιοποιώντας άλλου είδους ενέργεια, παράγουν γλυκόζη από ανόργανα μόρια, όπως νερό και διοξείδιο του άνθρακα. Στους παραγωγούς ανήκουν τα φυτά, τα κυανοβακτήρια και τα φύκη.
• Καταναλωτές ή ετερότροφοι οργανισμοί είναι εκείνοι που αποκτούν ενέργεια με την τροφή τους. Ανάλογα με το πόσο απέχουν από τους παραγωγούς, διακρίνονται σε καταναλωτές πρώτης τάξης (φυτοφάγα ζώα), καταναλωτές δεύτερης τάξης (σαρκοφάγα ζώα που τρέφονται με φυτοφάγα), τρίτης τάξης (σαρκοφάγα ζώα που τρέφονται με άλλα σαρκοφάγα) κ.ο.κ.
• Αποικοδομητές είναι οι βακτήρια και μύκητες που διασπούν τη νεκρή οργανική ύλη και τη μετατρέπουν σε ανόργανη, ώστε να είναι αξιοποιήσιμη από τους παραγωγούς στη συνέχεια. Νεκρή οργανική ύλη αποτελούν οι νεκροί οργανισμοί, τα πεσμένα φύλλα και οι καρποί κ.ά

 Βρασμό ονομάζoυμε τη μετατροπή της φυσικής κατάστασης ενός σώματος από υγρή σε αέρια (εξαέρωση), όταν αυτό συμβαίνει σε όλη τη μάζα του σώματος. Κατά τη διάρκεια του βρασμού όσο συνυπάρχουν υγρό και υδρατμοί, η θερμοκρασία μένει σταθερή και το σώμα απορροφά ενέργεια για να εκμηδενιστούν οι διαμοριακές δυνάμεις.

Η θερμοκρασία βρασμού είναι χαρακτηριστική για κάθε καθαρή ουσία.  

Μετατροπές καταστάσεων

Γεννήτριες ονομάζονται οι συσκευές με τις οποίες μετατρέπουμε ενέργεια διαφόρων μορφών σε ηλεκτρική.

Ουσιαστικά ένας μαγνήτης περιστρέφεται μέσα στο μαγνητικό πεδίο ενός πηνίου. Η πιο απλή αλλά και συνηθισμένη γεννήτρια που χρησιμοποιούμε καθημερινά είναι το δυναμό που προσαρμόζεται στη ρόδα ενός ποδηλάτου. Εδώ η περιστροφή του μαγνήτη γίνεται από τη ρόδα που θέτουμε σε κίνηση, καθώς κάνουμε πεντάλ.

Ωάριο

Τα ωάρια έχουν δημιουργηθεί κατά την εμβρυϊκή ηλικία και φυλάσσονται στις ωοθήκες. Εκεί κάθε 28 περίπου ημέρες ωριμάζει ένα ωάριο και ξεκινά το ταξίδι του προς τις σάλπιγγες. Αν το ωάριο δε γονιμοποιηθεί, αποβάλλεται από τον οργανισμό της γυναίκας.

Γονιμοποίηση

Για να γονιμοποιηθεί το ωάριο, πρέπει να ενωθεί με ένα σπερματοζωάριο. Από τα εκατομμύρια σπερματοζωάρια του πατέρα που εισέρχονται στον κόλπο και κινούνται προς τις σάλπιγγες, ένα μόνο θα διεισδύσει στο ωάριο. Όταν συμβεί αυτό, λέμε ότι το ωάριο έχει γονιμοποιηθεί.

Ζυγωτό

Τα τοιχώματα του γονιμοποιημένου ωαρίου, του ζυγωτού, όπως ονομάζεται, σκληραίνουν, ώστε να μην μπορεί να διεισδύσει άλλο σπερματοζωάριο. Το ζυγωτό διαιρείται σε δύο κύτταρα, τα δύο κύτταρα διαιρούνται σε τέσσερα, τα τέσσερα σε οκτώ, τα οκτώ σε δεκάξι... Αυτή η ομάδα κυττάρων που ολοένα και διαιρείται σε περισσότερα κύτταρα κινείται μέσα από τις σάλπιγγες και καταλήγει να «φωλιάσει» μέσα στη μήτρα.

Κληρονομικότητα

Κάθε κύτταρο του οργανισμού μεταφέρει στον πυρήνα του το γενετικό κώδικα, το DNA, που είναι μοναδικό για κάθε άνθρωπο και ακριβώς ίδιο σε όλα τα κύτταρα. Τα κύτταρα δηλαδή από τα οποία αποτελούνται οι τρίχες μας, το δέρμα μας, τα εσωτερικά όργανα... έχουν στον πυρήνα τον ίδιο κώδικα DNA. Τον κώδικα αυτό προφανώς μεταφέρουν και τα αναπαραγωγικά κύτταρα. Ο γενετικός κώδικας του ζυγωτού προκύπτει από τη «μείξη», τη σύνθεση του κώδικα του πατέρα και της μητέρας. Σ' αυτό το γεγονός οφείλονται και τα κληρονομικά χαρακτηριστικά. 

Δίδυμα

Δίδυμο ονομάζουμε τον καθένα απ' τους δύο απογόνους που παράγονται μετά απ' την ίδια κύηση.

Τα δίδυμα μπορεί να είναι:

• είτε μονοζυγωτικά (στην καθημερινή γλώσσα "όμοια"), που σημαίνει ότι αναπτύσσονται από ένα ζυγωτό που διαχωρίζεται σχηματίζοντας δύο ξεχωριστά έμβρυα,
• είτε διζυγωτικά (στην καθημερινή "διαφορετικά") δηλαδή αναπτύσσονται από δύο διαφορετικά ωάρια που έχουν γονιμοποιηθεί από δύο διαφορετικά σπερματοζωάρια.

 Η διάδοση της θερμότητας με ακτινοβολία γίνεται με ηλεκτρομαγνητικά κύματα που σε αντίθεση με το φως, που και αυτό είναι ηλεκτρομαγνητικό κύμα, δεν είναι ορατά. Η ηλεκτρομαγνητική ακτινοβολία διαδίδεται και στο κενό. Η απορρόφηση του ηλεκτρομαγνητικού κύματος από ένα σώμα προκαλεί αύξηση της θερμικής ενέργειας, άρα και της θερμοκρασίας του σώματος.

 Τα σκουρόχρωμα σώματα απορροφούν περισσότερη ενέργεια απ' ότι τα ανοιχτόχρωμα σώματα.

 Δες ένα σχετικό βίντεο ...

Το φως διαδίδεται ευθύγραμμα και η ταχύτητα διάδοσής του στο κενό (περίπου 300.000 km/sec) είναι η ανώτατη ταχύτητα διάδοσης στο σύμπαν!

Το φως μπορεί να διαπερνά τα σώματα κατά τη διαδόσή του ή όχι. ΄Ετσι να σώματα διακρίνονται σε Αδιαφανή σώματα, Ημιδιαφανή σώματα και Διαφανή σώματα. 

Η διαφάνεια κάποιων υλικών εξαρτάται από τη θερμοκρασία και τη φυσική κατάσταση στην οποία βρίσκονται. Το νερό και το κερί, για παράδειγμα, είναι διαφανή, όταν είναι υγρά, ενώ γίνονται ημιδιαφανή, όταν στερεοποιούνται.

ονομάζεται το στοιχείο ενός ηλεκτρικού κυκλώματος, με το οποίο μπορούμε να διακόπτουμε τη ροή του ηλεκτρικού ρεύματος..

Διαλύματα ή ομογενή μίγματα ονομάζονται τα μίγματα στα οποία δεν μπορούμε να διακρίνουμε τα συστατικά τους, ακόμη και αν χρησιμοποιούμε μικροσκόπιο.

Τα διαλύματα διακρίνονται σε στερεά (κράματα), υγρά και αέρια ανάλογα με τη φύση του διαλύτη τους. Πολλά από τα υλικά που χρησιμοποιούμε καθημερινά είναι διαλύματα. Το κρασί, το αλατόνερο, ο αέρας που αναπνέουμε, ακόμη και τα μπρούντζινα κέρματα είναι διαλύματα!

Διαλυμένες ουσίες ονομάζονται τα υπόλοιπα συστατικά του μίγματος εκτός του διαλύτη, βρίσκονται στο διάλυμα σε μικρότερη αναλογία από αυτόν.

Η ποσότητα μιας ουσίας που διαλύεται σε ένα διαλύτη δεν είναι απεριόριστη, εξαρτάται από τον όγκο και τη θερμοκρασία του διαλύτη. Όσο περισσότερος είναι ο διαλύτης και όσο αυξάνει η θερμοκρασία του, τόσο μεγαλύτερη είναι και η ποσότητα της ουσίας που μπορεί να διαλυθεί σε αυτόν. Για να εξηγήσουμε τη σχέση που υπάρχει ανάμεσα στην ποσότητα μιας ουσίας που διαλύεται σε ένα διαλύτη και στη θερμοκρασία του διαλύματος, μελετάμε και πάλι το μικρόκοσμο. Όταν η θερμοκρασία αυξάνεται, αυξάνεται και η ταχύτητα με την οποία κινούνται τα μόρια στα στερεά, στα υγρά και στα αέρια, οπότε και διευκολύνεται η ανάμειξή τους με τα μόρια του διαλύτη.

 Η διαλυτότητα εξαρτάται επίσης από το είδος του διαλύτη και της ουσίας. 

ονομάζεται το συστατικό το οποίο περιέχεται στο διάλυμα σε μεγαλύτερη ποσότητα.

Το νερό ως διαλύτης

Η ευκολία με την οποία διαλύονται οι ουσίες στο νερό οφείλεται στη σύνθεση του μορίου του. Το μόριο του νερού αποτελείται από δύο άτομα υδρογόνου και ένα άτομο οξυγόνου (Η₂Ο). Τα άτομα αυτά είναι συνδεδεμένα με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούν εύκολα τα μόρια του νερού να εισχωρούν στα μόρια ή στα άτομα άλλων ουσιών τα οποία διαλύονται σ' αυτό.

η αποβολή νερού από τα φυτά προς το περιβάλλον ονομάζεται διαπνοή.

Η ανταλλαγή των αερίων κατά τη φωτοσύνθεση και την αναπνοή γίνεται από μικροσκοπικούς πόρους, που ονομάζονται στόματα. Όταν τα στόματα ανοίγουν, για να περάσει οξυγόνο ή διοξείδιο του άνθρακα, ταυτόχρονα εξατμίζεται και νερό. Αυτή η αποβολή νερού από τα φυτά προς το περιβάλλον ονομάζεται διαπνοή.

Η συνολική ενέργεια στη φύση διατηρείται, η ενέργεια δεν εμφανίζεται από το τίποτα ούτε εξαφανίζεται.

Δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε ενέργεια, μπορούμε όμως να τη μετατρέψουμε στη μορφή που μας είναι κάθε φορά χρήσιμη και να ωφεληθούμε από τη μετατροπή αυτή. 

Η βασική αρχή της διατήρησης της ενέργειας ισχύει παντού στο σύμπαν. Ισχύει στο μακρόκοσμο, όπου τα σώματα κινούνται, ασκούν δυνάμεις μεταξύ τους και αλλάζουν θέσεις και σύσταση. Ισχύει και στο μικρόκοσμο, όπου τα σωματίδια κινούνται συνεχώς και συγκροτούν μεγαλύτερα σωματίδια, λόγω των δυνάμεων που ασκούνται μεταξύ τους. Η ενέργεια του σύμπαντος, από την αρχή της δημιουργίας έως και σήμερα, παραμένει σταθερή. Απλώς αλλάζει μορφές μεταβάλλοντας συνεχώς τον κόσμο μας...

Δείτε ένα απράδειγμα διατήρησης της ενέργειας κατά τη διάρκεια των μετατροπών της απο κινητική σε δυναμική και αντίστροφα...

Στη διατροφική πυραμίδα απεικονίζεται η συχνότητα με την οποία πρέπει να καταναλώνουμε τις διάφορες τροφές.

Περισσότερα...

Κατά τη Διάδοση του φωτός:  Διαφανή ονομάζονται τα σώματα που επιτρέπουν στο φως να τα διαπεράσει.

Παρατηρήστε ότι η ταχύητα του φωτός στα διαφανή σώματα είναι μικρότερη από την αμτίστοιχη στο κενό και διαφορετική για κάθε διαφανές υλικό.

Όταν μια δέσμη ακτίνων φωτός συναντήσει μία  τραχιά και ανώμαλη, τότε οι ακτίνες ανακλώνται προς διαφορετικές κατευθύνσεις και διασκορπίζονται, όπως δείχνει το σχήμα. Το φαινόμενο αυτό ονομάζεται διάχυση του φωτός.

Χάρη στη διάχυση βλέπουμε τα διάφορα αντικείμενα γύρω μας, καθώς φτάνουν στα μάτια μας κάποιες από τις φωτεινές ακτίνες, που διαχέονται, όταν προσπίπτουν σ' αυτά.